Jak działają niesteroidowe leki przeciwzapalne?

Większość z nas zapewne korzystała z niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), nawet nie zdając sobie z tego sprawy. Działają one na różnych poziomach i są niezwykle pomocne w łagodzeniu bólu, obniżaniu gorączki i niwelowaniu stanu zapalnego w organizmie. Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak właściwie działają te popularne środki? Przeanalizujemy mechanizmy ich działania, potencjalne korzyści i przeciwwskazania, abyś mógł je stosować w sposób bezpieczny i świadomy.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) są jedną z najpopularniejszych grup leków stosowanych na całym świecie. Szacuje się, że korzysta z nich ponad 30 milionów osób każdego dnia. Charakteryzują się wysoką skutecznością, a jednocześnie są łatwo dostępne. 

NLPZ to grupa leków o szerokim spektrum działania obejmująca wiele różnych substancji chemicznych. Ich głównym zadaniem jest hamowanie syntezy prostaglandyn - substancji odpowiedzialnych za występowanie bólu, gorączki i stanów zapalnych w organizmie. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie niesteroidowe leki przeciwzapalne oddziałują na te procesy w równym stopniu - różnice mogą wynikać m.in. ze specyfiki danej substancji czynnej.

1. Leczenie bólu

NLPZ znajdują zastosowanie w łagodzeniu różnego rodzaju bólów - mięśniowych, stawowych czy też pochodzących ze struktury układu kostnego. Są szczególnie polecane jako pierwszy środek u osób z przewlekłymi bólami przewodnimi.

2. Leczenie stanów zapalnych

NLPZ są także pierwszym wyborem w leczeniu stanów zapalnych błony maziowej stawów czy ścięgien. Pomagają one zmniejszyć obrzęk, ograniczyć stan zapalny oraz przywrócić prawidłowe funkcjonowanie.

3. Zmniejszenie gorączki

Leki z tej grupy działają też przeciwgorączkowo, dzięki czemu mogą być stosowane w leczeniu przeziębień i grypy.

4. Leczenie reumatycznych chorób układu rozrodczego

NLPZ są również wykorzystywane jako środek pomocniczy w leczeniu chorób reumatycznych - zmniejszają stany zapalne, a tym samym ból i ograniczenia ruchowe.

Jak każde leki, także niesteroidowe leki przeciwzapalne posiadają swoje przeciwwskazania oraz możliwe działania niepożądane. Przez długi czas większość preparatów z tej grupy była dostępna bez recepty, jednakże obecnie to się zmieniło.

1. Przeciwwskazania

Do przeciwwskazań należy:

• uczulenie na którąkolwiek składową leku,
• wrzód żołądka lub dwunastnicy,
• ciężkie zaburzenia czynności nerek i wątroby,
• zespoły astmatyczne.

2. Działania niepożądane

Zalicza się tu m.in.:

• problemy pokarmowe (biegunka, nudności, wymioty),
• bóle brzucha,
• zawroty głowy,
• uczucie zmęczenia.

Ponieważ niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane na szeroką skalę, bardzo ważne jest świadome korzystanie z tych środków. Pamiętajmy, że przed ich zażywaniem warto skonsultować się z lekarzem, który uwzględniając rekomendacje oraz ewentualne przeciwwskazania, dobierze leczenie najbardziej efektywne i bezpieczne dla pacjenta.

Te popularne i często stosowane leki mogą być bardzo pomocne w łagodzeniu bólu, gorączki czy stanów zapalnych. Niemniej jednak, należy pamiętać o sytuacjach, w których ich używanie jest niewskazane lub wręcz może być szkodliwe dla zdrowia.

1. Choroby układu pokarmowego

Niesteroidowe leki przeciwzapalne mają niekorzystny wpływ na błonę śluzową żołądka i jelit, co może nasilać istniejące schorzenia żołądkowo-jelitowe, np. chorobę wrzodową czy zapalenie jelit. W tych przypadkach zdecydowanie unika się NLPZ.

2. Nadwrażliwość na składniki leku

Osoby uczulone na którąkolwiek substancję zawartą w preparacie nie powinny stosować NLPZ. Uczulenie może objawiać się różnorodnymi objawami, takimi jak wysypka, trudności w oddychaniu czy obrzęk.

3. Alergia na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne

Osoby uczulone na jeden z tych leków mogą być również uczulone na inne substancje z tej grupy. W przypadku znanej reakcji alergicznej na ketoprofen, naproksen czy ibuprofen lekarz powinien wybrać odpowiednią alternatywę terapeutyczną.

4. Niewydolność nerek, wątroby lub serca

Pacjenci z istotnymi schorzeniami nerek, wątroby czy serca powinni zachować szczególną ostrożność podczas stosowania NLPZ. W niektórych przypadkach lekarze mogą zdecydować o rezygnacji z tego typu leków.

5. Ciąża i karmienie piersią

Ze względu na potencjalne niepożądane działania zarówno dla matki, jak i płodu, niesteroidowe leki przeciwzapalne są stosowane tylko wtedy, gdy korzyść dla matki przewyższa ryzyko dla płodu. Należy konsultować się z lekarzem przed zażywaniem takich leków w okresie ciąży i karmienia piersią.

6. Dzieci

Młodzi pacjenci wymagają dawek dostosowanych do wieku, a w przypadku niektórych preparatów NLPZ stosowanie jest przeciwwskazane u dzieci poniżej określonego wieku.

7. Stosowanie jednocześnie z innymi lekami

NLPZ mogą wpływać na skuteczność innych leków lub nasilać ich działanie niepożądane. Należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach przed rozpoczęciem stosowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych.