Co to jest windykacja i jakie są jej rodzaje?

Windykacja należności - często zaczynamy zastanawiać się nad jej znaczeniem, dopiero gdy dotknie nas osobiście. Masz problem z zadłużeniem? Być może twój dłużnik zwleka z uregulowaniem należności? Co wtedy zrobić? Czy konieczne będzie postępowanie sądowe? Warto dowiedzieć się, czym jest windykacja należności oraz czym różni się od egzekucji komorniczej. Wiele osób myli ze sobą te dwa pojęcia. Niesłusznie, ponieważ opierają się one na różnych zasadach. W tym artykule przeczytasz, na czym polega windykacja, jak przebiega oraz jakie są jej rodzaje.

Czym jest windykacja należności i na czym polega?

Windykacją nazywamy dochodzenie należności (środków finansowych lub rzeczy), w sposób określony w przepisach ustawodawczych. To inaczej dążenie do odzyskania własności na drodze sądowej. Osoba, która ma prawo do konkretnego świadczenia pieniężnego, lub niepieniężnego stara się dojść należnych kwot od dłużnika.

Brak kontaktu z dłużnikiem i jego niechęć do współpracy to wystarczające powody, by rozpocząć windykację - zbiór czynności procesowych i prawnych, które mogą pomóc wierzycielowi skłonić dłużnika do spłacenia zobowiązania.

Sposoby dochodzenia roszczeń

Firmy windykacyjne stosują w praktyce jeden z trzech modeli odzyskiwania należności:

• wewnętrzny,
• zewnętrzny,
• mieszany.

Model wewnętrzny

Odpowiednie działy przedsiębiorstwa zajmują się działaniami windykacyjnymi. Jest to dobra metoda odzyskiwania długów w przypadku dużych firm. Niestety, dla małych i średnich przedsiębiorstw, tworzenie takich działów oraz szkolenie personelu to dodatkowe koszty, które niekoniecznie okażą się dla nich opłacalne.

Model zewnętrzny

W tym przypadku to firma zewnętrzna wykonuje wszystkie działania windykacyjne. Nie jest to jednak metoda często praktykowana, ponieważ pewna część samego procesu jest powiązana z obsługą klienta, która należy do obowiązków pracowników przedsiębiorstwa. Co więcej, korzystanie z modelu zewnętrznego to dodatkowe zobowiązania finansowe dla firmy.

Model mieszany

W tym modelu windykacji część działań zlecana jest na zewnątrz, natomiast resztę realizuje przedsiębiorstwo. Jest to sposób często wykorzystywany w warunkach kryzysu gospodarczego. Pracownicy firmy mogą dzięki temu skupić się na innych, istotnych zadaniach. 

Rodzaje windykacji w zależności od stosowanych metod

W zależności od stosowanych metod postępowania z dłużnikiem, istnieją dwa podstawowe rodzaje windykacji długów: miękka i twarda.

Windykacja miękka

Uznawana jest za najłagodniejszą. Spotykamy się z nią najczęściej na początku całego procesu, gdy dług powstał stosunkowo niedawno i osoba chcąca odzyskać należność, chce to załatwić szybko i polubownie. Windykacja miękka obejmuje metody, dzięki którym jest szansa na polubowne rozwiązanie sprawy. Windykator próbuje wpłynąć na dłużnika, by spłacił on długi wierzycielowi. By to osiągnąć, może wysyłać ponaglenia w formie listu czy też wiadomości SMS.

Może on także telefonować do dłużnika i przypominać o konieczności uregulowania długów. Wzywa do zapłaty.  Co więcej, windykator przypomina o grożącym dłużnikowi wpisie do rejestru, który jest konsekwencją niespłacenia długu.

Windykacja miękka to także metoda stosowana przez biura informacji gospodarczej. Pracownicy biura wysyłają dłużnikom pisma z wezwaniami do zapłaty. Ponadto, ostrzegają, że jeżeli dług nie zostanie spłacony w odpowiednim terminie, informacja o długu zostanie przekazana dalej - do jednego z kilku biur informacji gospodarczej (jak BIG InfoMonitor czy ERIF Biuro Informacji Gospodarczej.

Windykacja twarda

W przypadku, gdy windykacja miękka nie przynosi żadnych efektów, należy rozpocząć windykację twardą. Dzieje się tak, gdy dłużnik jest niechętny do współpracy lub nie ma możliwości spłacenia należności. Zostaje wtedy wpisany na listę dłużników. Ostatecznie windykacja twarda kończy się postępowaniem sądowym.

Sprawdź szczegóły: https://adwokat-wroclaw.biz.pl/czym-sie-zajmuje/windykacja/

Podział windykacji w zależności od jej etapów

Oprócz podziału na sposoby postępowania z dłużnikiem, windykację możemy dzielić także ze względu na etapy. Są to kolejno: windykacja polubowna, sądowna, klauzulowa oraz egzekucyjna.

Windykacja polubowna

Jest pierwszym etapem ubiegania się o spłatę długu. Polega na przypominaniu dłużnikowi o upływającym terminie załatwienia zapłaty. Głównym celem windykacji polubownej jest doprowadzenie do spłacenia należności przez dłużnika. W przypadku, gdy klient zleci windykację firmie lub prawnikowi, kontakt z dłużnikiem odbywa się przez osobę do tego upoważnioną i zajmującą się sprawą.

Windykacji polubownej nie można pominąć. Konieczne jest podjęcie próby polubownego rozwiązania konfliktu z osobą zadłużoną oraz jej udokumentowanie, by złożenie wniosku w sądzie było możliwe. Bez tego, sędzia odrzuci wniosek.

W przypadku windykacji polubownej, dłużnikowi wysyła się wezwania do zapłaty. Możliwe jest nawet stworzenie nowego harmonogramu spłat, jeśli pozostaje się w kontakcie z osobą zadłużoną.

Windykacja sądowna

Postępowanie sądowe jest etapem windykacji twardej. Skierowanie sprawy na drogę sądową jest konieczne, kiedy wszelkie polubowne próby odzyskania swoich pieniędzy okazują się bezskuteczne. Założenie sprawy sądowej jest jedynym wyjściem, gdy dłużnik jest nieuchwytny.

Sprawę o odzyskanie długu prowadzić można w dwóch trybach. Pierwszy to tryb jawny z udziałem wierzyciela i dłużnika. Drugim trybem jest postępowanie upominawcze (także w trybie elektronicznym), lub nakazowe. Posiedzenia w tych trybach nie są jawne. Nie dochodzi do rozprawy sądowej.

Dłużnik po upływie dwóch tygodni po wydaniu nakazu może złożyć sprzeciw w postępowaniu upominawczym lub zarzut w postępowaniu nakazowym. Dzięki temu zyskałby szansę na rozprawę wedle przepisów ogólnych.

Windykacja klauzulowa

Rozpoczyna się po postępowaniu sądowym. Jej głównym celem jest uzyskanie klauzuli - sądowego nakazu zapłaty. Sąd nadaje klauzulę wykonalności tytułowi egzekucyjnemu. Dzięki temu, tytuł egzekucyjny staje się tytułem wykonawczym. Jedynie na podstawie tego tytułu możliwe jest prowadzenie egzekucji komorniczej. Jest to konieczne do rozpoczęcia postępowania komorniczego.

Windykacja egzekucyjna

Windykacja egzekucyjna rozpoczyna się, kiedy komornik otrzymuje wniosek o rozpoczęcie egzekucji oraz opis zadań, które muszą zostać podjęte. Wówczas następuje proces szukania możliwych źródeł majątku lub finansowania, w celu odzyskania długu.

Komornik jest uprawniony do tego, by zająć rachunki bankowe. Może on przejąć wynagrodzenie dłużnika na poczet spłaty jego długów. Co więcej, może nawet zająć nieruchomość, która jest częścią majątku dłużnika. Wcześniej rzeczoznawca musi oszacować wartość części majątku. Później dochodzi do licytacji.

Jak widać, windykacja to nie to samo, co egzekucja komornicza, choć często są ze sobą mylone.

Kiedy nawet windykacja egzekucyjna to za mało

W sytuacji, gdy komornikowi nie uda się odzyskać należności, dochodzi do umorzenia egzekucji. Jednakże dług nie zostaje unieważniony. Komornik nie ma prawa do umorzenia długu. Może to zrobić jedynie wierzyciel.

Jeżeli windykacja okazała się bezskuteczna, można próbować skontaktować się z dłużnikiem ponownie, samodzielnie lub przez prawników. Można rozważyć zaproponowanie dłużnikowi redukcji zadłużenia, w celu odzyskania chociażby części tej kwoty. Innym rozwiązaniem jest próba sprzedaży wierzytelności.

Podział windykacji w zależności od pochodzenia

Wyróżnia się dwa rodzaje windykacji w zależności od kraju pochodzenia dłużnika:

• krajowa,
• zagraniczna.

Windykacja krajowa

Dotyczy polskich dłużników, czyli osób fizycznych, właścicieli firm, czy też spółek prawa handlowego, w przypadku, gdy uchylają się od spłaty swojego zobowiązania. Osoby, które posiadają tytuł prawny wierzytelności jak faktura, potwierdzenie długu lub umowa, mają szansę na odzyskanie swoich pieniędzy.

Windykacja zagraniczna

Przedsiębiorcy często nawiązują kontakty biznesowe poza Polską. Niestety, czasami muszą liczyć się z tym, że zagraniczny partner biznesowy zwleka z wypłaceniem należności. Windykacja zagraniczna jest o wiele bardziej skomplikowana niż krajowa.

Każde zlecenie należy rozpatrywać indywidualnie. W trakcie mogą pojawić się niejasności i przeszkody natury formalno-prawnej. Znajomość regulacji w innych krajach jest konieczna, ponieważ nierzadko różnice pomiędzy nimi a polskim prawem są ogromne.

Jak wygląda windykacja krok po kroku?

Przed samą windykacją ważny jest monitoring i prewencja. Odgrywają one istotną rolę i, o ile są dobrze prowadzone, rozpoczynanie windykacji wcale nie jest potrzebne, ponieważ wszystkie pieniądze spływają na czas.

Prewencją są narzędzia, które zapobiegają powstaniu zadłużenia. Zalicza się do nich smsy oraz rozmowy telefoniczne, w których przypomina się innym o terminach płatności. Również maile podanymi kwotami, numerami kont i terminami zapłaty zaliczają się do prewencji i często okazują się bardzo pomocne.

Z kolei monitoring jest bardziej kompleksową usługą. Obejmuje zestaw narzędzi i procesów w przedsiębiorstwie. Dzięki niemu, na bieżąco kontrolowane są spłaty należności, a wszelkie opóźnienia są natychmiastowo wykrywane. Podobnie jak w przypadku prewencji - w monitoringu ważne jest przypominanie o fakturach do opłacenia.

Kolejnym krokiem jest już wcześniej wspomniane postępowanie polubowne. Wierzyciel kontaktuje się wówczas z dłużnikiem i motywuje go do zapłaty, wysyła także pisma z wezwaniem do uregulowania należności. Dzięki temu etapowi jest szansa na szybkie odzyskanie długu.

W przypadku, gdy postępowanie polubowne jest nieskuteczne, należy przystąpić do etapu windykacji twardej i skorzystać z pomocy sądu. Później wyznaczana jest rozprawa, jej przebieg w dużej mierze zależy od zachowania dłużnika.

Po postępowaniu sądowym nadchodzi czas na postępowanie klauzulowe. Jego celem jest uzyskanie klauzuli wykonalności. Postępowanie egzekucyjne jest kolejnym z działań. Na tym etapie szuka się sposobów na to, by odzyskać dług. Komornik może zająć środki z rachunków bankowych lub nawet zająć nieruchomości dłużnika.

Gdy nawet taki sposób nie rozwiąże sprawy, dochodzi do umorzenia egzekucji, lecz nie umorzenia długu - to przywilej wierzyciela, nie komornika.

Podsumowanie

By skutecznie przeprowadzić windykację należności, należy być konsekwentnym w swoich działaniach. Znaczenie ma też szybkość podejmowania kolejnych kroków. Szanse na odzyskanie długów wraz z mijającym czasem stają się coraz mniejsze. Niezwykle istotna jest także znajomość regulacji prawnych. Zlecenie działań windykacyjnych profesjonalnej firmie z branży często okazuje się najlepszym z możliwych rozwiązań.