Smogowe kontrole na Dolnym Śląsku. Smog nie odpuszcza, ponad 100 tys. kopciuchów nadal dymi w regionie

Choć od lipca 2024 roku na Dolnym Śląsku obowiązuje zakaz używania tzw. „kopciuchów”, czyli starych pieców bezklasowych, to w regionie nadal działa ich ponad 100 tysięcy. Dolnośląski Alarm Smogowy (DAS) opublikował właśnie raport o skuteczności kontroli prowadzonych przez straże miejskie i gminne. Wnioski nie napawają optymizmem – skala działań jest zbyt mała w stosunku do zagrożenia.

Na Dolnym Śląsku wszystkie gminy mogą prowadzić kontrole, ale tylko w co czwartej istnieją straże, które mają realne narzędzia do nakładania kar. Z 169 gmin, aż 131 w ogóle nie ma takich jednostek.

Straże, które odpowiedziały na pytania ekspertów DAS, przeprowadziły w 2024 roku:

• 1343 kontrole uchwał antysmogowych (zakaz kopciuchów),

• 4028 kontroli spalania odpadów.

Co ciekawe, choć kontroli uchwały antysmogowej było mniej, to były one znacznie skuteczniejsze – wykroczenie wykrywano w 60% przypadków, podczas gdy przy odpadach tylko w 11%.

W większości przypadków strażnicy stosowali pouczenia – tak było w ok. 60% spraw zarówno przy kopciuchach, jak i spalaniu śmieci. Grzywny nakładano rzadziej (średnio 250 zł), a do sądu trafiały tylko nieliczne sprawy.

Wrocław okazał się liderem działań:

• 311 kontroli uchwały antysmogowej,

• 75 wykroczeń,

• częściej niż inne gminy stosowano grzywny (średnio ponad 300 zł).

Raport wykazał, że aż 9 z 30 przebadanych gmin nie zrealizowało obowiązkowej liczby kontroli, a 4 nie przeprowadziły ich w ogóle. Tymczasem za takie zaniechania grożą im kary od 50 do nawet 500 tys. zł.

– Mamy gminy ociągające się i liderów działań. Wrocław jest przykładem dobrej praktyki, ale wiele miejscowości wciąż nie traktuje sprawy poważnie – podkreśla Krzysztof Smolnicki z DAS.

W przebadanych strażach pracuje 536 funkcjonariuszy, z czego tylko 236 przeszkolono w tematyce antysmogowej. Jesienią ma się odbyć kolejne szkolenie organizowane przez Samorząd Województwa.

– Od edukacji, finansów, ale też od skutecznych kontroli zależy jakość powietrza i zdrowie mieszkańców – przypominają autorzy raportu.

Choć przepisy antysmogowe obowiązują już od kilku lat, dopiero teraz gminy mają realne narzędzia do ich egzekwowania. Raport DAS pokazuje jednak, że wiele samorządów wciąż nie wykorzystuje swoich możliwości. Tymczasem co roku z powodu smogu na Dolnym Śląsku przedwcześnie umiera około 3000 osób.

Eksperci apelują: potrzebne są intensywniejsze kontrole, surowsze kary i lepsza edukacja mieszkańców, by wreszcie oddychać czystszym powietrzem.

Smogowe kontrole na Dolnym Śląsku. Smog nie odpuszcza, ponad 100 tys. kopciuchów nadal dymi w regionie